Month: Նոյեմբերի 2021

30․11

Դեղին ծովը Խաղաղ օվկիանոսի մասն է կազմում: Այն գտնվում է Չինաստանի և Կորեայի միջև: Սրա անվանման պատճառը նրա առափնյա մասի ջրերի մուգ դեղնավուն գույնն է, որը հետևանք է չինացիների մայր գետի՝ Խուանհեի բերած դեղին գույնի առատ տիղմի: Չինացիները այս անվանումը կապում են էին Չինաստանում կայսրու­թյան խորհրդանիշ համարվող դեղին գույնի հետ:

1. Տրված արմատներով ուրիշ բառեր կազմիր:

Երգեց — պարերգ

կարգ — կարագապահ

միրգ — մրգառատ

ձիգ — երկարաձիգ

հաց — հացատուն

տոն — տոնածառ

2. Ընտրի’ր համապատասխան բառը:

Ցնծալ, ցնցել, հնձել, հունցել:

Ա) Մարդը ողջ օրը հնձեց  խոտը:

Բ) Ամանորին ժողովուրդը   ցնծաց  ողջ գիշեր:

Գ) Մայրս գաթայի համար խմոր   հունցեց  :

Դ) Ինքնաթիռի վթարի լուրը  ցնցեց  մարդկանց:

3. Գրի՛ր մեկ բառով

Հրդեհ հանգցնող մարդ — հրշեջ

Քիչ տաք,- գոլ 

Անթթխմոր կաթնահունց հաց — բաղարջ

Առվի, առվակի և այլ հոսող ջրերի ձայնը — քչքչոց

Կարմիր և սև պտուղներ ունեցող հատապտուղ — հաղարջ

4. Գտի՛ր հականիշները և գրի՛ր իրար դիմաց։

Արևածագ                        նախորդ                                 ուրախ                        անվախ

առաջին                           նախաբան                             աղքատ                      սևահեր (հոմանիշ)

հաջորդ                            այո                                          թուխ                           եդեմ  (հոմանիշ)

ոչ                                      վերջին                                   դրախտ                      ունևոր

քաջ                                   վերջալույս                              դժխեմ                        առույգ

վերջաբան                       վախկոտ                                քաջ                             դաժան

5. Շարունակի’ր ըստ օրինակի:

Ապ – երախտիք – ապերախտ

Ան – վախենալ – անվախ

ան-համբերել- անհամբեր

Դժ – բախտավոր – դժբախտ

Արտ – գաղթական – արտագաղթ

Նախ – քանակ – նախքան

Տ – գեղեցիկ – տգեղ

չ-հավանել- չհավանել

6. Տրված բառերը ճի’շտ դասավորիր և կարդա՛ նախադասությունները։

Մեսրոպ Մաշտոցը, հայոց, ստեղծել է, այբուբենը։ Մեսրոպ Մաշտոցը սեղծել է հայոց այբուբենը։

Ով, նա, աշխատի, կուտի։ Ով աշխատի նա կուտի։

Աշխատասեր, մրջյունները, միջատներ են։ Մրջյունները աշխատասեր միջատներ են։

Փայլփլում են, գիշեր, աստղերը, երկնքում, ամեն։ Ամեն գիշեր երկնքում փայլփլում են աստղերը։

Մատենադարան կամ Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան հին ձեռագրերի և փաստաթղթերի պահպանման և ուսումնասիրման կենտրոն է։Այն ձեռագրերի պահպանման աշխարհի ամենահարուստ կենտրոններից մեկն է։ Մատենադարանը գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում։ Ունի ձեռագրերի և միջնադարյան գրքերի աշխարհի ամենախոշոր հավաքածուներից մեկը։ Այստեղ պահպանվում են շուրջ 23000 ձեռագիր, պատառիկներ և 300 000 արխիվային փաստաթուղթ։

Այն ստեղծվել է 1921 թվականին՝ 5-րդ դարում ստեղծված Էջմիածնի մատենադարանի հիմքի վրա, և եղել է առաջին գիտահետազոտական հաստատությունը Հայաստանում։ Նախկինում այն կոչվել է Կուլտուր-պատմական ինստիտուտ:

Հայաստան աշխարհի կարևոր հարստություններից մեկը հնագույն ձեռագրերի թանգարանն է՝ Մատենադարանը, որտեղ պահվում են երկար դարերի ընթացքում ստեղծված մագաղաթյա ձեռագրերը: Դրանք գրված են մագաղաթի վրա, որն ստանում էին ոչխարի կամ հորթի կաշվից:

Մատենադարանի ամենամեծ գիրքը «Մշո ճառընտիրն» է , իսկ փոքրը «Տոնացույց»-ը :

Այն գրվել է 1200-1202-ին, Երզնկայի Ավագ վանքում, Բաբերդի տանուտեր Աստվածատուրի պատվերով։

Մատենդրանի ամենփոքր մագաղաթը «Տոնացույց>> ն — է։

24.11

26.11.2021

Թվի բաժանարար են այն թվերը, որոնց վրա այդ թիվը բաժանվում է առանց մնացորդի։

Օրինակ՝ 10-ի բաժանարար են այն թվերը, որոնց վրա 10-ը բաժանվում է առանց մնացորդի։

Այսինքն՝  10-ի բաժանարար են՝ 1,2,5,10 , քանի որ 10-ը 1,2,5,10  թվերից յուրաքանչյուրի վրա բաժանվում է առանց մնացորդի։

Ստուգենք՝

10։1=10, ուստի 1-ը 10-ի բաժանարար է։

10։2=5,      ուստի 2-ը 10-ի բաժանարար է։

10։5=2,      ուստի 5-ը 10-ի բաժանարար է։

10։10=1,    ուստի 10-ը 10-ի բաժանարար է։

10-ի բաժանարարներից ամենափոքրը 1-ն է, ամենամեծը՝ 10-ը։

Ցանկացած թվի համար իր բաժանարարներից ամենափոքրը 1-ն է, ամենամեծը՝ հենց այդ  թիվը։

Առաջադրանքներ

• Թվարկիր 8-ի բոլոր բաժանարարները ։ Ո՞րն է 8-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։ 1, 2, 4 8
• Թվարկիր 15-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 15-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։ 1, 3, 5 15,
• Թվարկիր 20-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 20-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։ 1, 2, 4, 5, 10 20
• Թվարկիր 14-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 14-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։ 1, 2, 7, 14
• Քանի՞ բաժանարար ունի 18-ը, ո՞ր թվերն են դրանք։ 6 1,2,3, 6,9, 18

• Ո՞ր թիվն է 64-ի ամենամեծ բաժանարարը։ 64
• Ո՞ր թիվն է 25-ի ամենամեծ բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենափոքրը։  25, 1
• Թվարկիր 30-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 30-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։ 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30
• Գտիր 26 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։ 26+ 1 = 27
• Գտիր 48 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։ 48 +1 = 49
• Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ..

Իմ կազմած արաջադրանքները․

Ո՞ր թիվն է 30 — ի ամենափոքր բաժանարարաը։ 30

Ո՞ր է թիվն 40 — ի ամենափոքր բաժանարարաը։  1

22-23.11.2021

Թվի պատիկ են այն թվերը, որոնք այդ թվի վրա բաժանվում են առանց մնացորդի։

Օրինակ՝ 2-ի պատիկ են այն թվերը, որոնք 2-ի բաժանվում են առանց մնացորդի։

Ստացվում է, որ բոլոր զույգ թվերը  2-ի պատիկ թվեր են, քանի որ բոլոր զույգ թվերը բաժանվում են 2-ի։

2-ի պատիկներն են՝ 2, 4,6,8,10,12,․․․։

Ստացվում է  2-ի պատիկներից ամենափոքրը 2-ն է։

Ցանկացած թվի միպատիկը գտնելու համար այն բազմապատկում ենք 1-ով։

Օրինակ՝  5-ի  միպատիկը կլինի՝ 5‧1=5-ը։

Ցանկացած թվի կրկնապատիկը  գտնելու համար այն բազմապատկում ենք 2-ով։

Օրինակ՝  5-ի  կրկնապատիկը  կլինի՝ 5‧2=10-ը։

Ցանկացած թվի եռապատիկը  գտնելու համար այն բազմապատկում ենք 3-ով։

Օրինակ՝  5-ի  եռապատիկը  կլինի՝ 5‧3=15-ը։

Ցանկացած թվի  քառապատիկը  գտնելու համար այն բազմապատկում ենք 4-ով։

Օրինակ՝  5-ի  քառապատիկը  կլինի՝ 5‧4=20-ը

Ցանկացած թվի  հնգապատիկը   գտնելու համար այն բազմապատկում ենք 5-ով։

Օրինակ՝  5-ի  հնգապատիկը     կլինի՝ 5‧5=25-ը։

Այսպիսով՝ 5-ի պատիկներն  են՝  5;10;15;20;25;․․․

Ինչպես նկատեցիք, 5-ի պատիկները կարելի է ստանալ նաև   5-ին հաջորդաբար 5 ավելացնելով՝

5,5+5=10, 10+5=15, 15+5=20, 20+5=25,…

5-ի  ամենափոքր պատիկը 5-ն է։

Առաջադրանքներ․

1. Գտիր  7-ի  կրկնապատիկը։ 7 x 2 =14
2. Գտիր  6-ի  եռապատիկը։ 6 x 3 =18
3. Գտիր   8-ի  քառապատիկը։  8 x 4 = 32
4. Գտիր  10-ի  հնգապատիկը։ 10 x 5 =50
5. Գտիր  4-ի  տասնապատիկը։  4 x 10 = 40
6. Թվարկիր  2-ի  պատիկ մի  քանի թիվ,  որոնք փոքր են 20-ից։  2, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 16, 18, …
7. Թվարկիր   3-ի պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 3-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 3, 6, 9, 12, …
8. Գրեք  6-ի  պատիկ մի քանի թիվ, որոնք փոքր են 54-ից։  6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48…
9. Գրեք  8-ի  պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 8-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 8, 16, 24, 32,…
10. Թվարկիր 7-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք մեծ են 30-ից։ 35. 42, 49
11. Թվարկիր  9-ի պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 9-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 9, 18, 27, 36, 45, 54, …
12. Թվարկիր 10-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք փոքր են 70-ից։ 10, 20, 30, 40, 50, 60
13. Թվարկիր  12-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք մեծ են 24-ից։ 36, 48, 60, 72,..
14. Գրեք  13-ի  պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 13-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։ 13, 26, 39, 52,..
15. Ո՞րն է ամենափոքր երկնիշ թվի վեցապատիկը։ 60
16. Ո՞րն է ամենամեծ  միանիշ թվի կրկնապատիկը։ 18
17. Ո՞րն է ամենափոքր  եռանիշ թվի տասնապատիկը։ 1000
18. Ո՞րն է ամենափոքր  քառանիշ թվի քառապատիկը:4000
19. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։
20. Սիրելի սովորողներ, «Մխիթար Սեբաստացին թվերի աշխարհում» նախագծի շրջանակներում կազմեք «Ես սեբաստացի եմ» խաչբառ և խնդիրներ։
21. https://sharoyancalla.edublogs.org/2021/11/22/սեբաստացի-եմ-խաչբառ/

Կատարե՛լ առաջադրանքները։

Շարունակի՛ր այսպես։

Օրինակ՝

Կարապը լողում է կապույտ լճակում։

Կարապները լողում են կապույտ լճակում։

Կարապը լողում էր կապույտ լճակում։

Կարապները լողում էին կապույտ լճակում։

Չարաճճի քոթոթը վազվզում էր անտառում։

Չարաճճի քոթոթները վազվզում էին անտառում։

Չարաճճի քոթոթը վազվզում է անտառում։

Չարաճճի քոթոթները վազվզում են անտառում։

Երփներանգ ծաղիկը ծաղկել էր դաշտում։

Երփերանգ ծաղիկները ծաղկել էին դաշտում։

Երփերանգ ծաղիկը ծաղկում է դաշտում։

Երփերանգ ծաղիկները ծաղկում են բակում։

Ուրախ երեխան թռչկոտում էր իր ընկերոջ հետ։

Ուարխ երեխանները թռչկոտում էին իրենց ընկերների հետ։

Ուրախ երեխան թռչկոտում է իր ընկերոջ հետ։

Ուրախ երեխանները թռչկոտում են իրենց ընկերների հետ։

Տղան ֆուտբոլ է խաղում։

 Տղաները ֆուտբոլ են խաղում։

Տղան ֆուտբոլ էր խաղում։

Տղաները ֆոտբոլ էին խաղում։

Դասն ավարտվեց։

Դասերն ավատվեցին։

Համառոտի՛ր նախադասությունները՝ թողելով միայն գլխավոր անդամները (ենթական և ստորոգյալը)։

Օրինակ՝

Կարկաչուն գետակը քչքչալով հոսում էր։

Գետակը հոսում էր։

Սրատես արծիվը սավառնում էր երկնքում։

Արծիվը սավառնում էր։

Մայր արջը թավալվում էր իր չարաճճի քոթոթների հետ։

Արջը թավալվում էր

Ուսուցչուհին ժպտում է իր սսվորողներին։

Ուսուցչուհին ժպտում է